Sử Dụng Âm Nhạc Để Giải Tỏa Căng Thẳng Và Điều Chỉnh Cảm Xúc

Nghe nhạc là một trong những cách phổ biến nhất để chúng ta kiểm soát căng thẳng và điều chỉnh cảm xúc.

Sau một ngày làm việc mệt mỏi ở công ty, cơ thể dường như trống rỗng, nhiều người thường thích mở app nghe nhạc rồi nằm ườn ra giường. Hoặc sau một trận cãi vã gay gắt với người yêu, chúng ta thường cảm thấy chán nản, thì lúc này, nghe một vài bản nhạc sôi động sẽ có thể vơi đi nỗi buồn hay sự tức giận.

Khi sáng tác, người viết cũng có thể bật những bản nhạc nhẹ nhàng, du dương để duy trì trạng thái thư giãn và sự tập trung.

Đây là một trong những cách mà chúng ta thường xuyên sử dụng để cải thiện trạng thái tinh thần của bản thân. Ngày càng có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, âm nhạc có thể đóng một vai trò rất tích cực trong cuộc sống hằng ngày của con người.

Âm nhạc và quản lý căng thẳng

Một nghiên cứu được thực hiện bởi Đại học Gothenburg, Thụy Điển cho thấy, những người nghe nhạc sau khi trải qua giai đoạn căng thẳng có khả năng giảm căng thẳng tốt hơn những người không nghe nhạc sau khi trải qua những cảm xúc tương tự.

Trong một nghiên cứu khác được thực hiện bởi nhóm các nhà nghiên cứu này, họ phát hiện ra rằng, nghe nhạc là một cách hiệu quả để giảm mức cortisol về lâu dài và cortisol chính là loại hormone mà não thường tiết ra khi chúng ta gặp căng thẳng. Điều này chứng tỏ, nghe nhạc có thể có tác động sinh học đến sức khỏe tinh thần của chúng ta.

Nghe nhạc là một phần quan trọng của liệu pháp trị liệu nghệ thuật, ngày càng có nhiều nghiên cứu đưa ra kết luận nhất quán rằng âm nhạc có thể giúp con người giảm căng thẳng và lo âu.

Hãy cùng xét đến hai nghiên cứu riêng biệt có liên quan: Một nghiên cứu của Đại học Drexel (Mỹ) cho thấy, âm nhạc có thể làm giảm mức độ lo âu của bệnh nhân ung thư; Trong khi một nghiên cứu khác của Đại học Temple (Mỹ) phát hiện, âm nhạc có thể căng thẳng của bệnh nhân tim mạch.

Tất nhiên, âm nhạc không phải là liều thuốc tiên chữa chứng căng thẳng hay rối loạn lo âu, nhưng nó là một cách hữu hiệu để chống lại những căng thẳng hằng ngày.

Âm nhạc và điều chỉnh tâm trạng

Theo những người yêu nhạc cổ điển, nhạc của Bach chống lại sự bồn chồn; Nhạc của Haydn chống lại trầm cảm; Nhạc của Mozart chống lại chứng mất ngủ; Nhạc của Beethoven chống lại sự bất ổn, chênh vênh; Nhạc của Tchaikovsky chống lại cơn đói; Nhạc của Mahler chống lại các cơn buồn ngủ; Nhạc của Rachmaninoff chống lại sự cô đơn; Và nhạc của Bruckner chống lại những phản ứng tiêu cực sau các cơn ghen.

Bên cạnh đó, theo các nhà nghiên cứu, để kiểm soát cảm xúc tốt hơn, chúng ta có thể nghe nhạc ở nhiều trạng thái khác nhau.

l Giải trí - Dùng âm nhạc để duy trì hoặc khơi dậy những cảm xúc tích cực

l Phục hồi - Dùng âm nhạc để thư giãn hoặc tiếp thêm năng lượng

l Tiêu khiển - Dùng âm nhạc để quên đi những chuyện không vui

l Thanh tẩy (Catharsis) - Dùng âm nhạc để giải phóng những cảm xúc tiêu cực, chẳng hạn như giận dữ

l Tìm kiếm cảm giác mạnh - Dùng âm nhạc để kích thích các giác quan của chúng ta bằng âm nhạc

l Lao động trí não - Lấy cảm hứng từ âm nhạc hoặc tìm ra ý tưởng mới

l Xoa dịu - Dùng âm nhạc để xoa dịu tâm hồn sau khi trải qua chuyện đau thương

Trong một nghiên cứu khác nữa, các nhà nghiên cứu đề nghị hơn 200 người tham gia mô tả các sự kiện họ đã trải qua. Trong số 2297 sự kiện, có khoảng 30% liên quan đến âm nhạc. Và trong các trải nghiệm này, có đến 67% người báo cáo rằng nghe nhạc làm thay đổi tâm trạng của họ và trong hầu hết các trường hợp, nghe nhạc có thể khiến con người thay đổi tích cực về mặt cảm xúc.

Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy, hiệu quả này rõ rệt nhất là khi họ chọn nghe thể loại nhạc mà bản thân họ yêu thích, thay vì nghe nhạc của người khác chọn.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần phải nhớ chính là một số người có thể chọn nghe các thể loại nhạc khác nhau, tùy thuộc vào lý do họ nghe nhạc. 

Theo một nghiên cứu khác, người ta phát hiện ra, so với những người thích nghe nhạc mạnh, những người thường xuyên nghe nhạc gây hưng phấn tinh thần trong lúc rèn luyện thể chất có xu hướng sẽ tiếp tục đến các phòng tập trong thời gian dài và cũng sẵn sàng giúp đỡ người khác. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các bài hát của Dennis Smalley, James Dashow, Stephen Kaske để đại diện cho dòng nhạc mạnh khó nghe; Và dùng các ca khúc của Madonna, Cher, The Corrs và Blink-182 đại diện cho dòng nhạc tạo sự hưng phấn cho con người.

Điều này không nhất thiết có nghĩa là một số thể loại nhạc có thể giúp con người duy trì trạng thái khỏe mạnh hơn những thể loại nhạc khác, chỉ có thể nói là các thể loại nhạc khác nhau có chức năng khác nhau.

Nếu bạn muốn thư giãn, bạn nên nghe các bản nhạc cổ điển nhẹ nhàng; Nếu bạn muốn động viên bản thân trước một trận đấu thể thao, tốt nhất là bạn nên nghe một số bản nhạc điện tử hay hip hop có tiết tấu nhanh; Vả nếu bạn muốn trút bỏ cơn giận, hãy nghe nhạc Heavy Metal.

Âm nhạc và sức khỏe

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, có mối quan hệ chặt chẽ giữa áp lực và các triệu chứng thể chất, ví dụ như căng thẳng khiếp hệ miễn dịch yếu đi, nhạy cảm hơn với virus và bệnh tật. Điều này là bởi vì căng thẳng sẽ tạo ra gánh nặng lớn đè nặng lên năng lượng và nguồn lực trong cơ thể chúng ta.

Chính vì nguyên nhân này, Barbara Fredrickson, một nhà tâm lý học tại Đại học Bắc Carolina, tin rằng sử dụng âm nhạc để giảm căng thẳng là rất tốt cho sức khỏe thể chất và tinh thần của con người.

Một nghiên cứu đã cho thấy, tiếng nhạc nhẹ nhàng có thể kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm (hệ thống chịu trách nhiệm nghỉ ngơi và tiêu hóa, có liên quan mật thiết đến cảm xúc và có thể ức chế sự hưng phấn quá mức của các cơn khác trong cơ thể). Điều này sẽ làm giảm huyết áp và nhịp tim, đồng thời thúc đẩy lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng. Nghiên cứu khoa học cũng phát hiện, thể loại nhạc du dương sẽ giúp giảm đau và giảm sự khó chịu cho cơ thể.

Nói đơn giản hơn, âm nhạc là một cách thức thư giãn rất tốt, giữ cho cơ thể chúng ta ở trạng thái tĩnh lặng và tràn đầy năng lượng hơn.

Hãy để âm nhạc hòa vào nhịp sống của con người

Dưới đây là một vài phương pháp chúng ta có thể dùng âm nhạc để cải thiện trạng thái tinh thần và tăng cao cảm giác hạnh phúc:

l Mỗi buổi sáng nghe một ca khúc đầy năng lượng để bắt đầu một ngày mới. Chẳng hạn như Feel Good Inc của Gorillaz

l Nghe một bản nhạc thư giãn hoặc nhẹ nhàng trong giờ nghỉ trưa hoặc sau khi tan làm để giảm bớt căng thẳng. Ví dụ First Breath After Coma trong album Explosions in the Sky

l Nghe một bài nhạc có nhịp độ nhanh hoặc tràn đầy năng lương trong lúc tập thể dục, như vậy bạn sẽ có xu hướng nỗ lực hơn. Chẳng hạn như nghe bài Immigrant Song của ban nhạc rock người Anh Led Zeppelin

l Trong thời gian làm bài tập về nhà hoặc hoàn thành một nhiệm vụ cần nhiều tư duy và giải quyết vấn đề thì nên nghe nhạc cổ điển hoặc nhạc không lời. Ví dụ như New World Symphony của nhà soạn nhạc Antonín Dvořák

l Khi đang cảm thấy chán nản, hãy nghe một bài hát khiến bạn có thể cười tươi để đảo ngược tâm trạng u ám của bản thân. Chẳng hạn như bài Amish Paradise của Weird Al Yankovic

l Để bước vào trạng thái suy ngẫm, thiền định, bạn có thể nghe thể loại nhạc nền (Ambient music) hay thể loại âm nhạc chủ nghĩa tối giản (Minimal music). Ví dụ, Music for 18 Musicians của nhà soạn nhạc Steve Reich

l Để kích thích các giác quan và mở mang đầu óc theo những phương thức mới, bạn có thể nghe nhạc thể nghiệm (Experimental music) hay nhạc tiên phong (Avant-garde music). Chẳng hạn như bản Piano Solo của nghệ sĩ Cecil Taylor

Đây chỉ là một số gợi ý về sử dụng âm nhạc trong cuộc sống hằng ngày, có thể không hoàn toàn phù hợp với bạn nhưng bạn nên hiểu rõ đặc điểm của từng thể loại âm nhạc và những thể loại này thích hợp với trạng thái tinh thần nào.

Hãy để âm nhạc bước vào cuộc sống của bạn nhé, chỉ cần bạn nghe nhạc một cách hợp lý, âm nhạc sẽ nâng cao cảm giác hạnh phúc và chất lượng cuộc sống của bạn.

Nguồn: Zhihu